Poufność to fundament pracy każdego psychoterapeuty. Pacjent musi mieć pewność, że może swobodnie mówić o swoich myślach, emocjach i doświadczeniach – bez obawy, że informacje trafią do osób niepowołanych. W Polsce zasady poufności regulują zarówno kodeksy etyczne organizacji zawodowych, jak i przepisy prawne dotyczące ochrony danych i udzielania pomocy w sytuacjach zagrożenia życia.

Poniżej znajdziesz przejrzyste wyjaśnienie, co obejmuje tajemnica zawodowa psychoterapeuty, jakie są wyjątki, oraz w jakich sytuacjach terapeuta ma obowiązek reagowania.

1. Czy terapia jest poufna? Tak — i to bezwzględnie

Wszystko, co pacjent mówi podczas sesji psychoterapii, jest objęte tajemnicą zawodową. To oznacza, że psychoterapeuta nie może:

• przekazywać żadnych informacji o pacjencie osobom trzecim,

• ujawniać treści sesji innym specjalistom bez zgody pacjenta,

• udzielać informacji rodzinie, partnerowi czy pracodawcy,

• potwierdzić samego faktu, że pacjent uczęszcza na terapię.
   

Tajemnica obowiązuje także po zakończeniu terapii, a nawet po śmierci pacjenta.

2. Co obejmuje tajemnica zawodowa psychoterapeuty?

Psychoterapeuta chroni m.in.:
 

• dane osobowe pacjenta,

• informacje o stanie psychicznym i trudności,

• treści poruszane na sesjach,

• notatki i dokumentację terapeutyczną,

• wszelkie materiały przekazane w trakcie terapii.

Wszystkie dane muszą być zabezpieczone zgodnie z RODO: hasłowane, szyfrowane i przechowywane tak, by nikt niepowołany nie mógł ich zobaczyć.

3. Superwizja — wyjątek, który nadal jest poufny
 

Psychoterapeuci korzystają z superwizji, by doskonalić swoje umiejętności i dbać o jakość terapii. Superwizor również jest zobowiązany do tajemnicy zawodowej.

Oznacza to, że podczas superwizji:

• nie ujawnia się danych pacjenta,

• omawia się wyłącznie to, co potrzebne do wsparcia procesu terapeutyczego,

• żadne informacje nie opuszczają przestrzeni superwizji.

To nadal w 100% bezpieczne dla pacjenta.

4. Wyjątki od tajemnicy — kiedy terapeuta musi reagować

Choć terapia jest poufna, istnieją sytuacje, w których psychoterapeuta ma prawny lub etyczny obowiązek podjąć działania. Dotyczy to wyłącznie przypadków realnego zagrożenia życia lub zdrowia.

Psychoterapeuta może naruszyć poufność, gdy:

1) Pacjent planuje samobójstwo, próbę samobójczą lub poważną autoagresję

Terapeuta ma obowiązek podjąć interwencję ratującą życie, np.:

• skontaktować się z pogotowiem lub służbami ratunkowymi,

• zawiadomić odpowiednie instytucje,

• upewnić się, że pacjent nie zostanie sam w sytuacji zagrożenia.
   

2) Pacjent planuje zrobić krzywdę komuś innemu

Jeśli istnieje realne, konkretne zagrożenie dla życia lub zdrowia innej osoby, terapeuta musi zareagować.
 

3) Dochodzi do przemocy wobec dziecka

Obowiązuje tzw. obowiązek reagowania — terapeuta musi zgłosić podejrzenie krzywdzenia dziecka odpowiednim służbom.
 

4) Sąd lub prokuratura zażąda dokumentacji

Terapeuta może udzielić informacji wyłącznie w zakresie, który wskaże sąd.Najczęściej są to:

• potwierdzenie uczestnictwa w terapii,

• dokumenty dotyczące postępów (tylko jeśli sąd wyda stosowne postanowienie).
   

Zasada minimalnej ingerencji

W każdym przypadku naruszenia poufności terapeuta ujawnia jedynie absolutnie niezbędne minimum informacji.
 

5. Czy rodzina ma dostęp do informacji z terapii?
 

Nie. Nawet jeśli rodzina płaci za terapię lub mocno nalega, terapeuta ma obowiązek odmówić.

Wyjątek dotyczy osób niepełnoletnich, jednak:

• terapeuta przekazuje rodzicowi wyłącznie ogólne informacje o procesie,

• nie ujawnia treści konkretnych rozmów, jeśli mogłoby to zaszkodzić dziecku lub relacji terapeutycznej,

• chroni dobro pacjenta — także nastolatka.
   

6. Terapia par lub rodzinna — zasada wspólnej poufności

W takich formach terapii obowiązuje tzw. wspólna poufność.To oznacza, że:

• wszystko, co zostaje powiedziane na sesji, jest chronione,

• informacje nie są przekazywane poza grupę terapeutyczną,

• terapeuta nie może ujawniać partnerowi treści indywidualnych rozmów z drugim z partnerów (jeśli takie w ogóle mają miejsce).
   

7. Jak terapeuta powinien poinformować o poufności?

Profesjonalny psychoterapeuta zawsze:✔ omawia zasady poufności na pierwszej sesji,✔ wyjaśnia, jakie są wyjątki,✔ informuje, w jaki sposób przechowuje dane,✔ odpowiada na wszystkie pytania pacjenta dotyczące bezpieczeństwa informacji.

Jeśli terapeuta tego nie robi — warto zapytać o to bez wahania.
 

8. Podsumowanie — Twoje bezpieczeństwo jest priorytetem

Psychoterapia jest w pełni poufna, a naruszenie tajemnicy zawodowej jest bardzo rzadkie i dopuszczalne wyłącznie wtedy, gdy zagrożone jest życie lub zdrowie. Ogromna większość sesji i informacji pozostaje na zawsze między pacjentem a terapeutą.

Poufność nie jest formalnością — to fundament, który umożliwia prawdziwą, spokojną i bezpieczną pracę nad własnymi trudnościami.

POZYTYWY Centrum 

Diagnostyki i Psychoterapii 

pozytywyterapia@gmail.com